निर्वाण षटकम् Song of Isha foundation
निर्वाण षटकम् Nirvan Shatkam Meaning Song of Isha foundation)
मनो बुद्ध्यहंकारचित्तानि नाहम् न च श्रोत्र जिह्वे न च घ्राण नेत्रे
न च व्योम भूमिर् न तेजॊ न वायु: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न च प्राण संज्ञो न वै पञ्चवायु: न वा सप्तधातुर् न वा पञ्चकोश:
न वाक्पाणिपादौ न चोपस्थपायू चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न मे द्वेष रागौ न मे लोभ मोहौ मदो नैव मे नैव मात्सर्य भाव:
न धर्मो न चार्थो न कामो ना मोक्ष: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न पुण्यं न पापं न सौख्यं न दु:खम् न मन्त्रो न तीर्थं न वेदा: न यज्ञा:
अहं भोजनं नैव भोज्यं न भोक्ता चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न मृत्युर् न शंका न मे जातिभेद: पिता नैव मे नैव माता न जन्म
न बन्धुर् न मित्रं गुरुर्नैव शिष्य: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
अहं निर्विकल्पॊ निराकार रूपॊ विभुत्वाच्च सर्वत्र सर्वेन्द्रियाणाम्
न चासंगतं नैव मुक्तिर् न मेय: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न च व्योम भूमिर् न तेजॊ न वायु: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न च प्राण संज्ञो न वै पञ्चवायु: न वा सप्तधातुर् न वा पञ्चकोश:
न वाक्पाणिपादौ न चोपस्थपायू चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न मे द्वेष रागौ न मे लोभ मोहौ मदो नैव मे नैव मात्सर्य भाव:
न धर्मो न चार्थो न कामो ना मोक्ष: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न पुण्यं न पापं न सौख्यं न दु:खम् न मन्त्रो न तीर्थं न वेदा: न यज्ञा:
अहं भोजनं नैव भोज्यं न भोक्ता चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न मृत्युर् न शंका न मे जातिभेद: पिता नैव मे नैव माता न जन्म
न बन्धुर् न मित्रं गुरुर्नैव शिष्य: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
अहं निर्विकल्पॊ निराकार रूपॊ विभुत्वाच्च सर्वत्र सर्वेन्द्रियाणाम्
न चासंगतं नैव मुक्तिर् न मेय: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
Nirvan Shatkam Meaning
मनो बुद्ध्यहंकारचित्तानि नाहम् न च श्रोत्र जिह्वे न च घ्राण नेत्रे
न च व्योम भूमिर् न तेजॊ न वायु: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न च व्योम भूमिर् न तेजॊ न वायु: चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
My mind, intellect, ego, and consciousness, I am not these. Not the ears, tongue, nose, or eyes am I. Not the space, earth, energy, or air am I. I am the form of pure consciousness and bliss; I am Shiva, I am Shiva.
मनो - mind
बुद्धि - intellect
अहंकार - ego
चित्त - consciousness
अनि - not
अहं - I
न - not
च - and
श्रोत्र - ears
जिह्वे - tongue
घ्राण - nose
नेत्रे - eyes
न - not
च - and
व्योम - space
भूमिः - earth
न - not
तेजः - energy
न - not
वायुः - air
चिदानन्द - pure consciousness and bliss
रूपः - form
शिवः अहम् - I am Shiva
शिवः अहम् - I am Shiva
मनो - mind
बुद्धि - intellect
अहंकार - ego
चित्त - consciousness
अनि - not
अहं - I
न - not
च - and
श्रोत्र - ears
जिह्वे - tongue
घ्राण - nose
नेत्रे - eyes
न - not
च - and
व्योम - space
भूमिः - earth
न - not
तेजः - energy
न - not
वायुः - air
चिदानन्द - pure consciousness and bliss
रूपः - form
शिवः अहम् - I am Shiva
शिवः अहम् - I am Shiva
न च प्राण संज्ञो न वै पञ्चवायु: न वा सप्तधातुर् न वा पञ्चकोश:
न वाक्पाणिपादौ न चोपस्थपायू चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न वाक्पाणिपादौ न चोपस्थपायू चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥
न च प्राण संज्ञो - Not the breath or the five vital airs
न वै पञ्चवायु: - Not the five elements (air, water, fire, earth, and space)
न वा सप्तधातुर् - Not the seven constituents of the body (chyle, blood, flesh, fat, marrow, bone, and semen)
न वा पञ्चकोश: - Not even the five sheaths of the body (annamaya kosha, pranamaya kosha, manomaya kosha, vijnanamaya kosha, and anandamaya kosha)
न वाक्पाणिपादौ - Not the speech, hands, or feet
न चोपस्थपायू - Not the organs of excretion or procreation
चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् - I am Shiva, I am Shiva, of the nature of pure consciousness and bliss
In essence, the Nirvan Shatakam is a devotional hymn that asserts the true nature of the Self, beyond the physical body, senses, and even the mind. It declares that the true nature of the Self is pure consciousness and bliss, and identifies this Self with the divine principle of Shiva.
न वै पञ्चवायु: - Not the five elements (air, water, fire, earth, and space)
न वा सप्तधातुर् - Not the seven constituents of the body (chyle, blood, flesh, fat, marrow, bone, and semen)
न वा पञ्चकोश: - Not even the five sheaths of the body (annamaya kosha, pranamaya kosha, manomaya kosha, vijnanamaya kosha, and anandamaya kosha)
न वाक्पाणिपादौ - Not the speech, hands, or feet
न चोपस्थपायू - Not the organs of excretion or procreation
चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् - I am Shiva, I am Shiva, of the nature of pure consciousness and bliss
In essence, the Nirvan Shatakam is a devotional hymn that asserts the true nature of the Self, beyond the physical body, senses, and even the mind. It declares that the true nature of the Self is pure consciousness and bliss, and identifies this Self with the divine principle of Shiva.
Nirvana Shatakam in presence of Sadhguru on Maha Shivaratri 2018 by Isha Brahmacharis
यह भी देखें You May Also Like
.jpg)